1
کارشناس ارشد مهندسی مکانیک عضو هیئت علمی مجتمع آموزش عالی اسفراین
2
استاد دانشکدة مهندسی مکانیک دانشگاه تربیت مدرس
3
دانشجوی ارشد مهندسی مواد دانشکدة فنی دانشگاه شهید باهنر
چکیده
جلادهی غلتکی[i] یکی از روش‌های عملیات سطحی مکانیکی بدون براده‌برداری است که با تغییر شکل پلاستیک سطح قطعه، به‌وسیله کارسختی، فشردگی سطح و ایجاد تنش پسماند فشاری در لایه‌های سطحی قطعه‌کار در کاهش زبری سطح، افزایش سختی، بالابردن مقاومت سایشی، مقاومت خوردگی و بالابردن عمر خستگی قطعه مؤثر است. این روش به‌دلیل توجیه اقتصادی و قیمت تمام‌شدة پایین، منجر به افزایش بازده می‌شود. به‌همین دلیل بسیاری از محققان برای گسترس این روش گام‌هایی برداشته‌اند. این فرایند به‌طور معمول برای اکثر سطوح داخلی و خارجی با انحناء و بدون انحناء قابل کاربرد است و محدود به قطعات مدور نمی‌شود. خستگی به‌عنوان عاملی تعیین‌کننده در عمر قطعاتی که در معرض تنش‌های متناوب‌اند بسیار مورد توجه بوده و پژوهشگران همواره به‌دنبال روش‌هایی برای به تأخیر انداختن شروع و انتشار ترک‌های حاصل از خستگی بوده‌اند. برای این منظور، روش ساچمه‌زنی غالباً مورد استفاده قرار می‌گرفته است. فرایند جلادهی غلتکی مشابه ساچمه‌زنی با ایجاد تنش پسماند فشاری و نیز بهبود کیفیت سطح، انتشار ترک را به تأخیر می‌اندازد و از بعضی جهات مزایای بالاتری نیز دارد. در این مقاله اصول عملکرد فرایند، پارامترهای ورودی و خروجی و آخرین پیشرفت‌های این حوزه از دانش ذکر شده و تأثیر فرایند بر جنس‌های متنوع و چالش‌های آن مورد بحث و بررسی قرار گرفته و فرصت‌ها و نهایتاً موقعیت‌های موجود به‌کارگیری فرایند مطرح شده است.
)
